A 6v: Book I xiii, 2 - xiv, 1


agens in quantum delectatur quia cum omne quod est appetat suum
esse ac in agendo agentis esse quodam modo amplietur de neccessitate
sequitur delectacio quia delectacio rei consciderate semper annexa est
N [3]  Nihil igitur agit nisi tale existens in actu Quod si aliter quale paciens
fuerit debet propter quod philosophus in hiis que de simplici ente quod re
ducitur de potentia in actum redducitur pro tale existens in
actu Quod si aliter aliquid agere conaretur frustra conatur [4] et hinc
destrui potest error illorum qui bona loquendo et mala operando
credunt alios vita et moribus informare non advertentes quod plus per
suasserunt manus iacob quam verba Sed ille falsum illa verum persuade
rent unde philosophus ad Nicomacium de hiis inquit Que etiam passionibus et ac
tionibus sermones minus sunt credibilibus credibiles operibus [5] Hinc etiam
dicebatur de celo peccatori david quare tu emerseras iusticias meas quasi
diceret frustra loqueris cum sis alius ab eo quod loqueris Ex quibus
colligitur quod optime dispossitum esse opportet alios disponere volentes [6] Sed
monarcha solus est ille qui potest esse optime dispossitus ad regendum quod
sic declaratur Una queque res eo facilius et perfectius ad habitum et ad
operationem disponitur quoque minus in eandem contrarietatem ad talem dispos
sitionem unde facilius et perfectius veniunt ad habitum philosophie veritatis Qui
nunquam aliquid audiverunt per tempora et falsis oppinionibus imbuti sunt
propter quod bene galienus inquit tales duplici tempore indigere ad
scientiam acquirendam [7] Cum ergo monarcha nullam cupiditatis
occasionem habere possit vel saltem minimam inter mortales ut superius
est ostensum quod ceteris principibus non contingit Et cupiditas ipsa sola
est corruptiva Iudicii et Iusticie per predicta consequens est quod ipse vel
omnino vel maxime bene dispossitus ad regendum esse potest quia inter
ceteros Iudicium et Iusticiam potissime potest habere Que duo prin
cipalissime legis latori et legis executori conveniunt testante illo
rege sanctissimo convenientiam regi et filio regis postulabat a deo
Deus inquiebat Iudicium tuum regi da et Iusticiam tuam da filio
N regi [8]  Bene igitur dictum est cum dicitur in substancia sumpta quod monarcha
solus est ille qui potest esse optime dispossitus ad regendum ergo
monarcha solus optime alios disponere potest Ex quo sequitur quod ad
optimam mondi dispossitionem monarcha sit neccessaria
[xiv][1] ET quod potest fieri per unum melius est fieri per